- πηνειός
- Oνομασία 2 ελληνικών ποταμών.
1. Ποταμός της Θεσσαλίας, ο δεύτερος της χώρας σε μήκος (205 χλμ., λεκάνη απορροής 10.704 τ. χλμ.) μετά τον Αλιάκμονα. Σχηματίζεται από διάφορους βραχίονες στα σύνορα με την Ήπειρο και τη Μακεδονία, σημαντικότεροι από τους οποίους είναι το Μαλακασιώτικο ρέμα από το βουνό Περιστέρι και το Μουργκάνι από τα Αντιχάσια· μπαίνει στη θεσσαλική λεκάνη Δ της Καλαμπάκας, κατευθύνεται ύστερα προς τα Ν, στρέφεται μετά προς τα Α, ΝΔ των Τρικάλων, σχηματίζοντας μαιάνδρους, διασχίζει τη οροσειρά Ζάρκου και Τιτάνου διαμορφώνοντας ένα στενό φαράγγι και μπαίνει στην πεδιάδα της Λάρισας. Προχωρώντας μετά προς τα Β και ύστερα προς τα Α περνάει από τη Λάρισα και κατόπιν με μια συνεχή μαιανδρική κίνηση κατευθύνεται προς τα Β, στις υπώρειες του Κάτω Ολύμπου (Ροδιά), δέχεται από Δ τα νερά του κυριότερου παραπόταμου του Τιταρήσιου ή Ξεριά, περνάει από το στενό της Ροδιάς και ύστερα διασχίζει τη διαβρωσιγενή και γραφικότατη κοιλάδα των Τεμπών, μεταξύ Ολύμπου και Όσσας, για να καταλήξει στο Αιγαίο πέλαγος, ΝΔ του Πλαταμώνα, σχηματίζοντας μικρό δέλτα.
Ο ποταμός αυτός ονομάστηκε έτσι από τον ομώνυμο ποτάμιο θεό, γιο του Ωκεανού και της Τηθύας, που είχε αποκτήσει ένα γιο από τη νύμφη Κρέουσα, τον Iψέα, βασιλιά των Λαπίθων.
2. Ποταμός της βορειοδυτικής Πελοποννήσου, γνωστός και με το όνομα Ποτάμι της Γαστούνης. Ρέει ολοκληρωτικά στο νομό Ηλείας. Σχηματίζεται μεταξύ Ερυμάνθου και Λάμπειας και ρέει σε μια μακριά λεκάνη μεταξύ των δύο βουνών με κατεύθυνση προς τα Δ, διαρρέει την πεδιάδα Ανδραβίδας-Γαστούνης, κάμπτεται ύστερα κοντά στο Βαρθολομιό απότομα προς τα Ν και εκβάλλει στο Ιόνιο, όχι μακριά από τη Γαστούνη και απέναντι από τη Ζάκυνθο, ύστερα από διαδρομή 80 χλμ., Ένα ευρύ αρδευτικό πρόγραμμα, βασισμένο σεένα χωμάτινο φράγμα ύψους 50 μ., μήκος στέψεως 200 μ. και αποθηκευτικής ικανότητας 460 εκατομμυρίων κ.μ., που έχει κατασκευαστεί κοντά στο χωριό Κέντρο, αξιοποιεί τα νερά του ποταμού, παρέχοντας άρδευση σε μεγάλες εκτάσεις.
Ο θεσσαλικός Πηνειός στην κοιλάδα των Τεμπών.
Το φράγμα του ποταμού Πηνειού στην Πελοπόννησο.
* * *και πηναιός, ο, Νζωολ. γένος εδώδιμων δεκάποδων καρκινοειδών τής υπόταξης κολυμβητικά, που απαντούν στις ελληνικές θάλασσες.[ΕΤΥΜΟΛ. < αγγλ. peneus, πιθ. < Πηνειός].
Dictionary of Greek. 2013.